Beste Poolvorsers,
Wie op de website gekeken heeft weet het al, er zijn weer twee sprekers bijgekomen, of nee, eigenlijk drie.
Een van de lezingen zal namelijk een duo-lezing zijn, gegeven door Mennobart en Arne van Eerden.
Mennobart en Arne, vader en zoon en beiden ecoloog, doen onderzoek naar het effect van ganzenpopulaties op ecosystemen in toendrameertjes.
Tijdens de zomer is het arctisch gebied vergeven van allerlei ondiepe, heldere meertjes. In de spaarzame maanden dat deze meertjes niet bevroren zijn, ontwikkelt zich hierin razendsnel leven, gespecialiseerd in de voor ons barre omstandigheden. Omdat er geen waterplanten voorkomen in deze meertjes zijn de ecosystemen van algen en plankton die hierin leven afhankelijk van de toevoer van nutriënten van buitenaf. Zoogdieren en vogels kunnen nutriënten van de toendra naar zo’n meertje brengen, bijvoorbeeld via hun uitwerpselen. Dankzij deze nutriënten kunnen de primaire producenten, algen, zich voortplanten. Maar wat gebeurt er met deze waterecosystemen, die zo gelimiteerd worden door de schaarsheid aan nutriënten, wanneer grote groepen vogels gebruik maken van deze wateren?
Op Pool tot Pool zullen Arne en Mennobart vertellen over hun bezoeken aan Spitsbergen en de onverwachte waarnemingen die zij daar hebben gedaan. Zo blijken de ganzen er een minder plantaardig dieet op na te houden dan tot nu toe gedacht.
Wie we ook bekend willen maken is dr. Frigga Kruse, die een verhaal houden over zoöarcheologie op Spitsbergen.
Dierenbotten behoren tot de materialen die het best bewaard blijven in een poolklimaat. In Spitsbergen vertellen botten van walvissen en walrussen bijvoorbeeld het verhaal van menselijke exploitatie in het verleden. Zoöarcheologie is de studie van dergelijke botten. In haar lezing zal Frigga Kruse ons vertellen over haar recente veldwerk, de botten die zij en haar team tegenkwamen en welke informatie over vroegere populaties en omgevingen aan het licht zou kunnen komen.
In 2018 kreeg ze een Freigeist Fellowship van de Volkswagen Foundation voor een vijfjarige project over historische commerciële jacht in het noordpoolgebied; Het onderzoek werd ondergebracht bij het Christian-Albrechts-Universität zu Kiel (CAU).
Klik hier voor de link naar meer informatie: Timelessarctic.org
Al eerder bekend waren:
Prof. dr. Richard Bintanja – De toestand van het Antarctische ijs.
Dr. Rúna Magnússon – Grenzen aan vergroening in de Siberische laaglandtoendra?
Meer informatie vindt u op onze website: https://pooltotpool.nl/editie-2024/
Graag willen we ook aandacht vragen voor Studium Generale Groningen 13 februari 2024; lezing door Maarten Loonen en Wouter Rooke getiteld; Geheimen uit de permafrost.
Meer informatie is te vinden via; https://sggroningen.nl/evenement/geheimen-uit-de-permafrost
Vorig jaar werd Pool tot Pool geopend met een lezing van Jeroen Hoekendijk, hij verteld over het tellen van zeehonden van luchtfoto’s.
Afgelopen week stind hier een artikel over op Nature today:
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=31830
IJsberen zijn moeilijk te bestuderen. Er valt nog altijd wat te leren over de bedreigde diersoort en zijn leven in het Noordpoolgebied. Het WWF en het MIX Research Institute in Zweden hebben een nieuwe methode ontwikkeld om genetisch materiaal te verzamelen, isoleren en analyseren. Alle levende wezens geven cellen af aan de omgeving via hun huid, zweet en zelfs door te ademen. Het DNA dat hieruit wordt verkregen, wordt omgevings-DNA of eDNA (environment DNA) genoemd. Als de beren door de sneeuw rennen, laten ze huidcellen van hun voetzolen achter in hun pootafdrukken. Sporen worden nu verzameld en geanalyseerd.
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fcosc.2023.1250996/full
NASA’s ballontelescoop GUSTO is op oudjaarsdag opgelaten vanaf Antarctica. Het ver-infrarood observatorium voert de eerste grote-schaal survey uit van drie elementen binnen stofwolken tussen de sterren, inclusief hun snelheid. GUSTO is uitgerust met drie 8-pixel camera’s, waaronder die geleverd door SRON en TU Delft. https://www.sron.nl/news/ballontelescoop-gusto-opgelaten-vanaf-antarctica/
Op 14 januari is in IJsland is opnieuw een vulkaan uitgebarsten. De lava heeft het dorp Grindavík bereikt. Op beelden is te zien hoe de huizen in vlammen opgaan. Alle 4000 inwoners van het dorp moesten snel hun huis uit naar een veilige plek. Zij konden live op tv volgen hoe de lava naar het dorp stroomde.
https://nos.nl/artikel/2504905-lavastroom-bereikt-ijslands-dorp-eerste-huizen-gaan-in-vlammen-op
Noorwegen zet als eerste land concrete stappen richting diepzeemijnbouw onder Spitsbergen in het noordpoolgebied. Het Noorse parlement is in grote meerderheid akkoord gegaan met het plan om de oceaan onder de eilandengroep Spitsbergen te verkennen.
https://nos.nl/artikel/2504299-diepzeemijnbouw-onder-spitsbergen-in-noordpoolgebied-stap-dichterbij
In samenwerking met het Carlsberg Laboratorium in Kopenhagen probeert Eske Willerslev moderne planten resistenter te maken met behulp van het Groenlandse gen. Hij gelooft dat de voedselcrisis kan worden verlicht door het buitengewone vermogen om zonlicht op te vangen, dat gevonden werd in de planten uit het verleden, over te dragen naar hedendaagse gewassen. https://arctichub.gl/stories/eske-willerslev-wants-to-solve-the-food-crisis-using-ancient-greenlandic-trees/
Zin in een uitje? Tot 25 februari draait in het Omniversum nog de film over Shackleton.
https://www.museon-omniversum.nl/film/shackleton-greatest-story-of-survival
Ook Pool tot Pool is natuurlijk een uitje….
Dus wacht niet langer met aanmelden, want vol is vol!
Dat kan op onze website: AANMELDEN
We zien u graag op 9 maart in Wereldmuseum Leiden.